Karttčeäppõsčuäjtõõzzâst lie čuäjtemnalla päärnai da nuõri tue´jjõõzz, kook čuäjte puõtti ääi´j ǩe´rjjpõõrt. Čuäjtõs šõõddi Aanar ǩe´rjjpõõrt teimma ǩeađđa riâššam karttčeäppõsǩeašttõõttmõõžžâst, kåå´tt leäi tarǩǩuum sää´mvuu´d kooddi päärnaid ja nuõrid.
Räidd A vuâlla škooulâkksa
Ailu Näkkäläjärvi, "Puõtti ääi´j ǩe´rjjpõrtt", Enontekiö
Tatu Eevertti Kesti, "Ǩe´rjjpõrtt ", Enontekiö
muu miõlâst ǩe´rjjpõõrtâst lij hääsǩ lookkâd Nalle Puh. Da teâđast muumi.
ǩe´rjjpõõrtâst lie mäŋgg ǩe´rjj-juâkkaz. Da lââssen mon tuǩǩääm nåkam
ǩee´rjest ko´st lij jiõntõs de kollai tät jiõnn **** lij äi´ǧǧ jåårǥlâtted seeid. lea´ša mon mainstam võl ǩe´rjjpõõrt pirr.
ǩe´rjjpõõrtâst lie še ǩee´rj koid vuäitt pei´vv le´be jeä´ǩǩesmainnzen lookkâd le´be jos tätt vuäitt lookkâd
mudoi še. što nåkam . ǩe´rjjpõõrtâst lie še ǩee´rj koid vuäitt âânned õuddmiârkkan
vuõrâsoummid. Lea´ša nåkam leäi tän vuâra.
Marielle Näkkäläjärvi , "Njuä´mmelǩe´rjjpõrtt", " Enontekiö
Sara-Elina Valkeapää , "Teâlkk-ǩe´rjjpõrtt", Enontekiö
Máret-Elle Valkeapää, "Eu´nnree´ǧǧes ǩe´rjjpõrtt", Enontekiö
RÄIDD B 1. – 2. Klassneeǩǩ
Pilvi Maijala, " Ǩe´rjjpõrtt " , Pilvi Maijala, Suä´đjel
Puõtti ääi´j ǩe´rjjpõõrtâst lie jeeresnallšem ǩe´rjji´lddi ǥu åån. Tõid vuäitt liikktõõllâd pâjjen vuâlas. Vuäitak ǩiõččâd tä´st maall.
Joonas Varjo, "Teknlažvuõtt", Suä´đjel
Laura Maijala, "Puõtti ääi´j ǩe´rjjpõrtt", Suä´đjel
Tä´st vuäittče ǩiõččâd maall ǩe´rjjpõrtte.
Inker-Anni Valkeapää, "Puõtti ääi´j ǩe´rjjpõrtt", Enontekiö
Henry Haataja, "Puõtti ääi´j ǩe´rjjpõrtt", Aanar
Camilla Tuiskula, “"Ǩe´rjjpõrtt", Suä´đjel
Eero Huttunen, "Puõtti ääi´j ǩe´rjj", Suä´đjel
Virtualaž ǩe´rjj tiuddeed energiain, koonn vuä´ǯǯat virtuaal-liâđgast.
Lij kaaupšemnalla ee´jjest 3000, lea´ša ti´ll´jemnalla ee´jjest 2080.
Tõst lie dohat jeeresnallšem mainnâz. Lie tõst še räiddkaart.
Puermõs ǩe´rjj lookkismä´ttu.
RÄIDD C 3. – 4. Klassneeǩǩ
Juho Iinatti, ” Jie´lli ǩe´rjj”, Suä´đjel
Leäi õhttešt ǩe´rjjpõrtt. Nu´t occkaž, ǥu tõt leäi, to´ben kuuitaǥ leäi jie´llem. Ǥu läu´ǩǩääk sizz ǩe´rjjpõrtte, vuäitak vuei´nned to´ben õõmsõs ǩee´rjid. Tõk lie odinakai ǩee´rj. Tõk ǩeerj pohtte koon-ne straahhjeei õlmmsa. Vuäitak mõõnnâd še mainnzimeä´cca da nååidai da ritari äi´gga. Vuäitak še va´lljeed koon täättas ǩee´rj le´be ođđ Elisa tablet haalääk. Ođđ ǩee´rji nõõm lie 3d-ǩeerj. Straahhjeei ij puäđ õlmmsa, lea´ša tõt lij mâte tõst le´čči nåkam kortt. Päärn ja niõđ vuäitte še ǩiõččâd õõutsââ´jest tõid, jeä´la päärnai ǩee´rj jie-ga niõđi ǩee´rj. Vuäitak mainsted le´be pirsted ǩe´rjjpõõrt hoi´ddja, måkam ǩee´rj haalääk. Mij ǩiõččlâddep tiuddeed tuu tuåivvmõõžž.
Tytti Jyrinki, "Puõtti ääi´j ǩe´rjjpõrtt", Aanar
Jemina Manninen, "Nuõri ǩe´rjjpõrtt", Suä´đjel
Tä´st ǩe´rjjpõõrtâst nuõr niõđ da päärn vuäitte ooccâd jiõcces nåkam ǩee´rj ǥu haalee. Tääi´ben ǩe´rjjpõõrtâst vuäitak lookkâd ǩee´rj lookkâmsuåppâst, ij-ga ni ǩii sie´jjed tuu. Kaaunak ǩe´rjjpõõrtâst še sää´mǩiõllsaid ǩee´rjid. Vuäitak lai´nnjed mi´jjin ǩee´rjid, gazeatid, DVD-jiõntõõzzid da jiânnai jeeres. Ǩe´rjjpõõrtâst lij puåluž, koonn vuäitak teä´ddled te´l, ǥu jiõk kaaun koon-ne ǩee´rj. Säärnak pâi puålust åårrai mikrofoone, mâi´d le´be måkam ǩee´rj ooccak.
Lookkâmsuåpp lij tiuddlaž päi´ǩǩ lookkmõžže le´be pâi håt-maka lie´nnjstumužže. Vuäitak lie´nnjsted teemes sohva âlnn le´be stuu´lest. Lookkâmsuåppâst jiõk tieđ jeeres mââilmest, pâi niõǥǥääk juõ´ǩǩnallšem fiinâs aa´ššin.
Ǩe´rjjpõõrtâst lie jiânnai še teemaǩee´rj, kook vaaitâlle juõ´ǩǩ neä´ttlest teemast no´bba. Kaaunak fiinâs lõstträäidaid lõstti´lddjest .
Jemina Tuiskula, "Ǩe´rjjpõõrtâst", Suä´đjel
Hanna-Riikka Huttunen, "Puk õõutsââ´jest da ǩe´rjjpõõrtâst rääuh", Suä´đjel
Muu ǩe´rjjpõõrtâst, koon pirstem, vuäitt ǩiõ´ččâd televisio ni ǩeän sie´jjteǩani. Ǥu ǩeä´čč televisio, lie nåkam kulddlemneä´vv, koid piijât pe´ljid da tõin kollai tõt jiõnn, mii televisiost kollječči. Lea´ša jiõnn ij kullu jeeresårra, ǥu tõt kollai pâi tõin kulddlemneä´vvain.
Še tä´st ǩe´rjjpõõrtâst lie määŋg lõõnnj, lea´ša pirstem tõin pâi õõut. Tän lâânjj nõmm lij Niõđi suåpp, lea´ša vuäitt to´ben še pärnn jie´lled. Ǩe´rjjpõõrtâst lij še Päärnai suåpp, Kulldâl da ma´ttu, Cd-jiõntõslõnnj, Vääld luä´neld da pâi kulddâl, Jie´llikaart, Lai´nne ǩee´rj.
Ǥu kaartâst lij niõđi suåpp, to´ben vuäitt lookkâd rääuhast što groom kollječči. To´ben vuäitt še kulddled musiikk kulddlemneä´vvaivui´m. Vuä´ǯǯ jiõčč va´lljeed, mâi´d haalad kulddled.
Ǩe´rjjpõõrtâst vuäitt še mainsted taurõõžživui´m da kõõ´jjeed kuullmõõžžid.
Erno Mikkonen, "Steehlko´pplõs-ǩe´rjjpõrtt”, Suä´đjel
Päärnain ferttai lee´d jiijjes mainnzi kulddlempäi´ǩǩ. Vuõrâsoummu vuäitte lee´d rääuhast steehlko´pplõõzzâst lookkmen. Še päärnain lij jiijjes lookkâmpäi´ǩǩ da to´ben ferttje lee´d jiânnai maainâzǩee´rj. Vuõrâsoummin ferttai lee´d jiijjes rääuh lookkâd, ǥu päärna vuäitte groomâd. Päärnai lookkâmpeä´lnn päärna vuäitte lookkâd jiõnnsa, ǥu to´ben jeä´la vuõrâsoummu, kook vuäitči jäkktõõvvâd. Päärnai kulddlempäi´kka ferttai vuä´stted jiânnai kulddlemjiõntõõzzid.
RÄIDD D 5. – 6. KLASSNEEǨǨ
Nita Kumpulainen, "Muu ǩe´rjjpõõrt", Enontekiö
Janita Maijala, "Kulddlemǩe´rjjpõrtt", Suä´đjel
Tä´st ǩe´rjjpõõrtâst vuäitt kulddled mainnzid da še musiikk. Ǩe´rjjpõõrtâst lij kulddlemkopplõs, koon se´st lie šïõttlõs stuu´l, koi paaldâst lie kulddlemneä´vv, koivui´m vuäitt kulddled mainnzid da musiikk. Jos kuuitaǥ haalad, vuäitt pâi lai´nnjed lookkmõõžž samai takainalla.
Ǩe´rjjpõõrtâst lij še Maainâzmašiina päärnaid. Mašiina lookk mainnâz, koon päärna lie va´lljääm, lea´ša tõt čuäjad teekst, koon lookk, što päärna mä´ttje seä´mmast še jiõčč lookkâd.
Ǩe´rjjpõõrtâst lie še sä´pp-, viõ´lǧǧeslei´bb- da kååffstue´ll. Jeä´l sotǩǩe ǩee´rjid, lea´ša poor påårdest!
Sini Maijala, ”Hääsǩes ǩe´rjjpõrtt”, Suä´đjel
Ǥu leä´k ǩe´rjjpõõrtâst, vuäitak lookkâd ǩee´rj räiddkaart, gazeatid da jeeres, mâi´d haalääk lookkâd. Vuäitak še vuâŋŋad, vueđđed, lee´d teâttmašiina årnn le´be mudoi hääsǩõõttâd.
Ǩe´rjjpõõrtâst vuäitči lee´d jiânnai heä´rvvtõozz, õuddmiârkkan låå´dda le´be jeeres, kookk õhttne luâttu.
Le´čči še samai hääsǩ, jos ǩe´rjjpõõrtâst le´čči mii-ne päi´ǩǩ, ko´st päärna vuäitči haalee´st siõrrâd vue´rdee´st puä´rrsid le´be jeä´rrsid vuõrâsoummid, kook peâmma päärnaid.
Ǩe´rjjpõõrtâst vuäitči lee´d nu´t kuuǩǩ ǥu haalad ij-ga le´čči päkk lai´nnjed ni mâi´d. Ǩe´rjjpõõrtâst ferttje´čči lee´d jântta.
Suvi Rapo, ”Musiikk-ǩe´rjjpõrtt” , Suä´đjel
Tääi´ben ǩe´rjjpõõrtâst čuä´jj pâi rääuhai musiikk. Vuäitak vuästted juukkmõõžž da porrmõõžž.
Jååđ õõmsõs Net-mââilmest, lie´njjest sohva âlnn da jååđ čeäppõsčuäjtõõzzin.
Kiõčč tuu miõllsumus jie´llikaartid ju´n ǩe´rjjpõõrtâst. Lai´nne ǩee´rj, DVD:it, musiikk da kulddâl miõllsumus ǩee´rj liântt âlnn da lie´njjest. Ä´ššlai raukkmõõžžâst vueitet âânned teâttǩeâšttõõttmõõžžid, pirstemǩeâšttõõttmõõžžid, da vueittep še lai´nnjed lõõnjjid šõddâmpei´vvprääznǩid. Âânnep teempeei´vid täärǩes prääzneǩpeei´vin õuddmiârkkan Jiõččvuõttpei´vven.
Tääi´ben lij päärnaid jii´jjes siõrrâmpäi´ǩǩ, ko´st čuä´jj pâi päärnaid miõlmie´lddsaž musiikk.
Tiõrv pue´ttem !
Mika Kilpinen, "Puõtti ääi´j ǩe´rjjpõrtt", Enontekiö
Ingasofia Kalttopää, "Puõtti ääi´j ǩe´rjjpõrtt", Enontekiö (tekst: Margaret Young)
Malla Aikio, “"Puõtti ääi´j ǩe´rjjpõrtt", Enontekiö
Alina Kuukasjärvi, Puõtti ääi´j ǩe´rjjpõrtt", Enontekiö
Emil Eljasson, "Puõtti ǩe´rjjpõrtt", Enontekiö
Anni Aikio, "Puõtti ääi´j ǩe´rjjpõrtt", Enontekiö
Sanna Tepsa, Eu´nn ǩe´rjjpõrtt , Suä´đjel
Ǩe´rjjpõõrtâst lie jiânnai eeu´n. To´ben vuä´ǯǯ njää´ljes viõ´lǧǧ€s leei´bb, sää´pp, kååf da hedlmid. Vuäitak še mõõnnâd lookkâmlõnnju, ko´st kollai raauhai musiikk da to´ben lie jiânnai čuõv da jii´jjes lõõnjj.
Vuäitak še lookkâd muõrâst, ko´st lie ǩee´rj â´lnn da ǥu piijak ǩee´rj åhssa ǩidd, vuäitak lookkâd teâttmašiinast ǩee´rj. To´ben lij še ǩe´rjjlõnjj, ko´st lie samai takainallšem ǩee´rj. Ǩee´rj lie še jeeresǩiõllsa.
Speâll lie speâll-lõõnjâst. To´ben vuäitak speâllad jeeresnallšem spâllaid da vuäitak puetted uu´lca speâllad speâllaid speâllmašiinain, ko´st lij teâttikkân da õhtt jõnn ruõ´psses puåluž, kåå´tt toimmai sä´ppleejen da ǥu tõn teä´ddla, nu´t tõt klikkai da ǥu haalad liikktõõllâd, nu´t liikktõõllâd suõrm tõn â´lnn. Vuäitak išttâd åårrad samai teemes ruõ´psses stuu´li â´lnn.
Vuäitak mõõnnâd še jiõčč ǩee´rj sizz ja vuäitak še kulddled tõn. To´ben lie määŋgg stuu´l da tõin lij ǩidd keä´pper, konn piijat vuäi´vva da ǩe´rjj piijat keä´ppra ǩidd da vuäitak mõõnnâd ǩe´rjja sizz. Lea´ša jos ǩe´rjj lij ku´ǩes le´be põõlteškuätt, vuäitak poorrâd tablettid, koivui´m piazzak mååust jii´jjen mââilme. Tablettod vuä´ǯǯak ǩe´rjjpõõrthoi´ddjest.
Annaliina Postila, “Luõmm-ǩe´rjjpõrtt, Suä´đjel
Pirstem ǩe´rjjpõõrt, ko´st le´čči muõrrkaardâs da to´ben vuäitči lookkâd ǩee´rj. Ǩe´rjjpõrtt le´čči jõnn da päärna da nuõr le´čči kälkkääm seeinid kaartid da heä´rvvtõõzzid. Ǩe´rjjpõrtt le´čči čuõvvâd da to´ben le´čči olggan lõnjj, ko´st vuäitči mainsted da lookkâd. Õuddpeä´lnn põõrt šee´ljast kuâsttje´čči jõnn jorbb i´kkân. Se´st i´kkân paaldâst le´čči på´rdd da siâkkstuu´l.
Ǩe´rjjpõõrtâst le´čči jii´jjes juâkkaz päärnaid, nuõrid da vuõrâsoummid. Le´čči še jii´jjes lõnjj musiikk kulddlem diõtt da teâttmašiinaid. Musiikk kulddlečči kulddlemneä´vvaivui´m. Ǩe´rjjpõõrtâst vuäitči lee´d še sååbbarpäi´ǩǩ. Ǩe´rjjpõõrtâst le´čči raajâlm, koin vuäitči lee´d vuä´mm ǩee´rj da fiinâs jânnam. Raajâlmid vuäitči mõõnnâd puä´rddas da hissi. To´ben le´čči sohva, koin vuäitt išttâd åårrad.
Juuso Junttila, ”Puõtti ääi´j ǩe´rjjpõrtt”, Suä´đjel
Ǥu puäđak ǩe´rjjpõrtte, tuu vää´lded âsǩǩõõlee´l vuâstta. Ǩe´rjjpõõrtâst lie jiânnai teâttmašiina, koivui´m vuäitt surffstõõllâd Nettist, ooccâd teâđ, speâllad speâllaid, ǩiõččâd vidiaid da kulddled musiikk. Teâttmašiinast lij še proggramm, koin kaaunak âlǩǩanji ǩee´rj, koonn leä´k ooccmen. Ǩe´rjtak pâi ǩee´rj da ǩe´rjjteei nõõm teâttmašiina sizz, nu´t teâttmašiina čuäjad, ko´st tuu ooccâm ǩe´rjj lij. Vuäitak printteed čuõkku põmmâi õõl le´be vuäitak ǩiõččâd mašiinast, ko´st ǩe´rjj lij. Nääit ǩee´rji ooccmõš lij heâlpab. Ǩe´rjjpõõrtâst vuäitči še lee´d lõnjj, ko´st vuäitt kulddled mainnzid kulddlemneä´vvaivui´m. To´ben vuäitči še kulddled musiikk.
Aapo Tepsa, ”Kobllai ǩe´rjjpõrtt”, Suä´đjel
Kobllai ǩe´rjjpõõrtâst lij restrant da orkester. Kobllai ǩe´rjjpõrttjåått čää´cc â´lnn jânnamčuõkku mie´ldd. Kõõskâst lie moost, koozz oummu vuäitte kuađđjed, jos haalee. Kobllai ǩe´rjjpõõrtâst lij jiânnai proggramm da to´ben lie še jorbb da teemes stuu´l, koi â´lnn vuäitt lookkâd ǩee´rj le´be mudoi pâi lie´njjsted.
Kobllai ǩe´rjjpõrtt lij pâi paakkâs da väldd kue´ssid pakksanji vuâstta, nu´t ǩeässa ǥu tä´lvva. Kobllai ǩe´rjjpõõrt vuäitt varrjed jeeresnallšem prääznǩid, õuddmiârkkan rosttovprääznǩid. Kobllai ǩe´rjjpõrtt lij čuu´t pue´rr päi´ǩǩ lie´njjsted, lookkâd ǩee´rj le´be poorrâd restraantest šïõǥǥ porrmõõžžid.
Jenni Iinatti, ”Lappi päärna lookkâd!”, Suä´đjel
Tä´st ǩe´rjjpõõrtâst lij jii´jjes lookkâmsuåpp, ko´st päärna vuäitte mätt’tõõllâd lookkâd. To´ben vuäitt še lookkâd päärnai da nuõri ǩee´rjid. Lookkâmsuåppâst vuäitt liaššad, išttâd da lookkâd. To´ben vuäitt še siõrrâd. Päärnai ǩeerjin lie abbâz, päärnai romaan da lõõst.
Ǩee´rj käunnje lää´ddǩiõlle da sää´mǩiõlle. Vidia še käunnje lää´dd- da sää´mǩiõlle. Ǩe´rjjpõõrtâst käunnje päärnaid da vuõrâsoummid sää´mǩiõllsa ǩee´rj, koin vuäitt mätt’tõõllâd sää´mǩiõl da lää´ddǩiõllsa ǩee´rj, koin vuäitt mätt’tõõllâd lää´ddǩiõl. Lookkâmsuåpp lij eu´nnree´ǧǧes da šiõttlõs.
Veeti Pulju, ”Lappi lookkâmsuåpp”, Suä´đjel
Lappi lookkâmsuåppâst lij puk, mâi´d taarbšak rääuhe da jiõntemesvuõtte. Vuäitak kulddled ǩee´rj le´be pâi lookkâd ǩee´rj. Vuäitak išttâd šiõttlõs stuu´lin da lookkâd rääuhast. Puk ânne kulddlemneä´vvaid vuei´vest da lie rääuhast jii´jjes pääi´ǩest. Ǩe´rjjpõõrtâst vuäitt lai´nnjed vidiait, ǩee´rjid, CD-jiõntõõzzid da jiõnnǩee´rjid. Jiõnnǩee´rjin vuäitt kulddled occkaid čuäjtõõzzid, što vuäitči va´lljeed âânteei jiõnnǩee´rj. Kâskka ǩe´rjjpõõrt lij fiinâs sää´mlipp, kåå´tt heä´rvad uu´lec. Pirstem õõut lõõnjj, lea´ša tõk lie mäŋgg. Tä´st måtam: vuõrâsoummi juâǥǥas, päärnai juâǥǥas, teâttmašiinalõnjj da kulddlemsuåpp.
Näkam lij muu puõtti ääi´j ǩe´rjjpõrtt.
Ei kommentteja:
Lähetä kommentti